To jeden z największych logików i matematyków wszechczasów, obok Arystotelesa, Frege i Gödla. Mowa o warszawskim naukowcu A. Tarskim, którego wkład w rozwój światowej nauki jest naprawdę ogromny. Ponad 2500 stron artykułów naukowych, dziesiątki badań i ważnych odkryć, współpraca z wieloma znanymi naukowcami – to wszystko jest częścią działalności A. Tarskiego. Oprócz tego wybitny warszawiak zajmował się także działalnością dydaktyczną, a jego uczniowie również odnosili znaczące sukcesy zawodowe. A. Tarski pozostawił po sobie cenną spuściznę naukową, która pozostaje aktualna przez dziesięciolecia i służy jako wzór do naśladowania – pisze iwarszaw.eu.
Dzieciństwo, edukacja i pierwsze osiągnięcia A. Tarskiego
Przyszły naukowiec urodził się w Warszawie 14 stycznia 1901 roku, otrzymał wtedy nazwisko ojca – Tejtelbaum. Chłopiec dorastał w zamożnej rodzinie polskich Żydów. Już w szkole miał zamiłowanie do nauk ścisłych, ale w 1918 roku młody człowiek wstąpił na Uniwersytet Warszawski, planując studiować biologię. W tym okresie Polska zyskała niezależność i wyszła spod potęgi Imperium Rosyjskiego, dzięki czemu uczelnia uzyskała status stołecznej i szybko znalazła się na równi ze światowymi liderami prowadzącymi nauczanie w dziedzinie matematyki, logiki i filozofii matematyki. Na Uniwersytecie Warszawskim pracowało wówczas wielu znanych matematyków, spośród których jednym był Stanisław Leśniewski. To on odkrył talent A. Tarskiego do matematyki i pod jego kierunkiem w 1924 roku A. Tarski napisał rozprawę i otrzymał stopień doktora filozofii. Co ciekawe, został najmłodszym doktorem w całej historii swojej uczelni.
W 1923 roku miało miejsce ważne wydarzenie dla naukowca – wraz z bratem Wacławem przeszedł na chrześcijaństwo i zmienił nazwisko na Tarski. Nazwisko to zostało wybrane z kilku powodów: było proste, niezbyt pospolite i czysto polskie. Alfred identyfikował się jako Polak i nie chciał uwidaczniać swoich żydowskich korzeni.
W ciągu następnych kilku lat A. Tarski pracował jako nauczyciel uniwersytecki, publikował serię prac z logiki i teorii mnogości, a także ożenił się z Marią Witkowską. W małżeństwie matematykowi urodziło się dwoje dzieci: Ina i Jana.
Szczęśliwym zbiegiem okoliczności A. Tarski wyjechał przed II wojną światową do Stanów Zjednoczonych na kongres naukowy, co uratowało mu życie. Wielu jego żydowskich krewnych, którzy pozostali w Warszawie, zginęło z rąk nazistów. A. Tarski zdecydował się zostać w Stanach Zjednoczonych i dostał pracę jako nauczyciel na Uniwersytecie Harvarda, a w 1948 roku otrzymał profesurę w mieście Berkeley, gdzie pracował do końca życia.
Wkład A. Tarskiego w matematykę
Wyniki naukowe osiągnięte przez naukowca na przestrzeni lat jego kariery stanowią jedno z najwyższych osiągnięć w dziedzinie logiki matematycznej XX wieku. W wielu gałęziach tej nauki pozostawił głęboki ślad – w teorii mnogości, algebrze Boole’a, teorii modeli, teorii algebr cylindrycznych i wielu innych.
W 1924 roku A. Tarski wraz ze Stefanem Banachem odkrył Paradoks Banacha-Tarskiego, który polega na tym, że z kuli w przestrzeni euklidesowej można otrzymać dwie identyczne kule przez operacje cięcia i sklejania. Paradoks tłumaczy się tym, że pojęcie objętości nie może być adekwatnie interpretowane dla dowolnych zbiorów. Odkrycie to miało ogromne znaczenie dla rozwoju teorii miary.
W 1944 roku A. Tarski został prezesem Światowej Unii Historii i Filozofii Nauki, a w 1959 roku prezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Logiki Symbolicznej. Wśród uczniów naukowca znalazły się tak znane osoby, jak: Andrzej Mostowski, Julia Robinson i Solomon Friedman.
