W różnych okresach w Polsce żyło i pracowało wielu wybitnych naukowców, których badania zmieniły świat i obaliły wiele mitów. Lista polskich filozofów, których wkład w naukę światową trudno przecenić, jest bardzo długa. Wśród nich znajduje się warszawski filozof i naukowiec, twórca popularnego logo, E.J. Abramowski. Jego działalność naukowa, idee i myśli nie były bliskie wszystkim, ale to nie przeszkodziło Edwardowi stać się naprawdę wielką postacią w dziejach Polski. Naukowiec pochodził z małego ukraińskiego miasteczka, ale większość życia spędził w Warszawie, dlatego stała się ona jego małą ojczyzną. Warszawianin w swojej działalności naukowej dążył do pokonania przepaści między psychologią a socjologią – pisze iwarsaw.eu.
Biografia wybitnego naukowca
E.J. Abramowski urodził się 17 sierpnia 1868 roku w zamożnej rodzinie w mieście Stefanin w guberni kijowskiej. Jako dziecko miał dobre wykształcenie, rodzice osobiście dbali o rozwój syna i dużo rozmawiali z nim na ważne tematy. Edward później wspominał, że miał bardzo ciepłą, silną więź emocjonalną z obojgiem rodziców. Niestety, jego matka Jadwiga zmarła, gdy przyszły naukowiec miał zaledwie 10 lat. W 1879 roku, po śmierci matki, E.J. Abramowski wraz z ojcem, który był z wykształcenia prawnikiem i starszą siostrą Marią, przenieśli się do Warszawy.
W stolicy młodzieniec pobierał prywatne lekcje u Marii Konopnickiej, która wprowadziła go w krąg partii politycznej I Proletariat (Socjalno-Rewolucyjna Partia “Proletariat”). Edward już w młodym wieku był dobrym mówcą, co często pomagało mu przekonywać starszych działaczy i proletariat o swojej słuszności.
W 1885 roku E.J. Abramowski rozpoczął badania naukowe na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a rok później przeniósł się do Szwajcarii, gdzie do 1889 roku studiował filozofię na jednym z tamtejszych uniwersytetów. W Krakowie Abramowski organizował koła socjalistyczne i przemycał nielegalną literaturę z zagranicy.
Na początku 1889 roku E.J. Abramowski wrócił po studiach do Warszawy i tam rozpoczął działalność dziennikarską, dzięki czemu mógł dzielić się swoimi pomysłami i opiniami z licznymi odbiorcami. Publikował w warszawskich pismach „Rewolucja robotnicza”, „Odkrycie dra Kocha”, gdzie krytykował kapitalizm z punktu widzenia marksizmu. W 1904 roku E.J. Abramowski opublikował rozprawę „Socjalizm a państwo”, w której nazwał siebie socjalistą odrzucającym państwo i udowodnił, że najwyższą wartością dla kraju jest człowiek wolny, indywidualny i twórczy.
Główne idee E.J. Abramowskiego i jego wkład w psychologię
Centralną ideą życia i twórczości E.J. Abramowskiego była „republika kooperatywna”, czyli państwo odpowiedzialne za zjednoczenie obywateli, edukację, interesy publiczne itp. Dla Abramowskiego społeczny aspekt życia był ważniejszy, niż wybór własnej autonomii. W swojej działalności wielokrotnie podkreślał, że jego zdaniem ludzie skłaniają się ku braterstwu, solidarności i jedności.
W 1907 roku E.J. Abramowski został jednym z organizatorów i przywódców Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. 2 lata później naukowiec założył pierwszą w stolicy i kraju pracownię psychologiczną, przemianowaną później na Instytut Psychologiczny. W 1915 roku E.J. Abramowski kierował katedrą psychologii na Uniwersytecie Warszawskim i tam wykładał.
Mało kto wie, ale E.J. Abramowski został twórcą popularnego logo warszawskiej sieci spółdzielni spożywczych “Społem”. Imieniem Abramowskiego nazwano także ulicę na stołecznym Mokotowsku oraz III Liceum Ogólnokształcące w Katowicach.
Wybitny naukowiec i filozof zmarł 21 czerwca 1918 roku w Warszawie i został pochowany na miejscowym cmentarzu Powązkowskim.
